Coma ai passat 50 ans, vesi melhor las
ignoranças (es de dire la resulta de mai de 40 ans d'Éducation
dita Nationale) e sobretot quora es aficada dins un mèdia que
se dís de CULTURE. Ai agut la chança de curar las ignoranças
veïculadas pels sistèmas franceses educatius... mas las armas son
vengudas d'una formacion … agricòla !
Dins un programa de granda escota e
matinal de fRance CULture, l'animator, de formacion « École
de journaliste » se questiona : coma tradusir impowerment
en francés, la lenga constitucionala e d'emplec obligatòri dins
la santa fRança republicana e jacobina. L'escòla de jornalisme es
pas coneguda, mas dèu èstre una granda, vist que se passeja ara sus
fRance CULture, mas sembla que quitament las grandas escòlas de
jornalisme francés an pichonet problèma d'educacion lingüistica
basica.
Quand soi passat per las escòlas, a la
sortida del collègi, en fitotecnia e biologia, animala e vegetala, e
dins mantunas autras matièras ensenhadas (45 oras per setmana), los
professors del sistèma d'ensenhament agricòl (ministèri de l'agricultura) nos an explicat coma se fabrica los mots de sciéncia
en lenga imperialista francesa, academica francesa, la lenga santa e
de l'Estat centralizador que refusa a las lengas ditas regionalas
d'èstre autra causa que mespresadas.
Pus tard, dins lo cors de francés, a
la granda suspresa meuna, la professora nos explica que fau legir
Claude Duneton, « parler croquant » per aisidament
comprendre la sociolingüistica ; mas qu'es aquò ! Lo libre es estat editat e re-editat
mantunes còps pendent mai de 30 ans, ara es un editor lemosin qu'o
re-edita, a pas ges perdut de son actualitat e deuriá èstre de
lectura obligatòria a los qu'emplegan lo mot « patois »
dins los mèdias franceses, sobretot sus la TNT, fRance 5 per
exemple, mais tanben LCI-TF1 (resson de las regions lo dissabte de ser, mai tanben a 13h sus la primièra cadena),
RMC découverte, etc.
Apuèi, ai comprès melhor ambe la
lenga occitana e los gropes de terminologia bascas e catalanas,
gaelicas e asturianas, de quina manièra se fabrica los mots novèls
sense ne panar a la lenga del #brexit.
Alara coma l'ADN de l'umanitat Fox P2
es basic per totes per las lengas articuladas, me sembla que sonque
l'ignorança francesa cultivada ajuda a non pus saber coma los mots
franceses (lenga parisenca d'expansion recenta) se farlabica
normalament, e pas sonque constitucionalament.
Recentament tanben quatre paginas de la
revista n°1193 Sciences-et-Vie (paginas 66) an indicat de
quina manièra la fonetica èra influenciada per la geografia ;
fautava lo paragrafe sus la geografia politica dels Parisencs per
l'ignorança lingüistica, e las annexas dins lo servici COM de
l'aglomeracion de Tolosa coma ai poscut verificar dins un bilhet
recent. Aquela ignorança sembla èstre la resulta de l'ensenhament
de l'Éducation dita Nationale …e generalizada.
Mas quitament sus fRance CULture i son
programas
sus la traduccion -tròp cortets- mas que pòdon ajudar a pensar
melhor sobre las lengas. Dissabte al ser per exemple.
E vist la reforma socialista de la dita Éducation Nationale, lo tunèl de l'ignorança serà de mai en mai long en fRance de las académies.
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada