Musèu Soulages e tantes autres....

Nòstres elegits nos fan glòria d'aver bastit musèus d'art modèrne, tot en destrusir la cultura locala (els e la pensada jacobina), en oblidar la modernitat de l'occitan dins la signaletica per exemple, o dins una modèrnitat qu'es la jòia de l'art modèrne catalan.

Me soi sempre demandat : perqué los jacobins fan tantes despensas publicas per l'art modèrne ? E perqué n'en fan pas tant per una lenga amenaçada, l'occitan ? De que ne pensa l'UNESCO ?

Quand l'Estat central en boga dels elegits Les Républicains nos parla de las despensas grassas de las collectivitats localas, nos parlan jamai dels musèus d'art modèrne, mas sempre dels trens regionals.... Perqué ? Benlèu que Les Républicains tanben an una idèa de l'usança fosca que provòca aquel tipe de projecte budgetivòre ?

Un ancian* socialista president del Conselh Regional nos a bastir del costat de Fijac un musèu d'art modèrne (* sabi pus s'es socialista o pas) ; un autre ancian socialista (ara a LERM per èstre segur d'èstre elegit deputat), nos a bastit un Musèu Soulages tot en destrusir L'Estivada (manifestacion que foncionava tot l'estiu) ; e al meteis temps l'occitan es pas present cada jorn a Rodés.

De qué servís l'art modèrne subvencionat. En 1954, George Steiner ne dona una explicacion que me fan clara las causas.

[p39] de « Langage et silence » edicions Seuil, 1954.

« Malgrat que fasca que cortejar lo subjecte, me sembla evident que la fugida de l'autoritat e del reng del lengatge verbal jòga un ròtle gròs dins l'istòria e lo caractèr de l'art modèrne. Dins la pintura e l'escultura, lo realisme au biais lo mai prigond -la representacion de çò que fasèm coma una imitacion de la realitat- es d'aquel periòde que lo legatge es al centre de la vida, de l'intelligéncia e de totes los senses. Un païsatge, una natura mòrta, un portrait, una allegéncia, la pintura de qué l'eveniment istoric o legendària son de las representacions en colors, volums e texturas, de las realitats exprimablas en mots. Se podrà faire un comentari sus una òbra d'art. La tela o l'estatua an un títol que las costeja de la compreneson verbala. Disèm : aquò's lo portrait d'un òme al casc d'aur ; o d'un autre biais, veicí lo Grand Canal o Trelutz ; o encara veicí un portrait de Dafné cambiada a laurièr. Dins cada cas quitament abans d'aver gaitar l'òbra, los mot fan un biais especific del grafic. Es fòra del dobte qu'aquel equivalent es mens vivent e revelador que la pintura de Rambrandt o de Canaletto, o de l'estatua de Canova quitament. Mas i a una relacion bèla. L'artista e l'aimador parlan del monde similar, malgrat que l'artista diguèsse de las causas mai prigondas e mai revelatriças de la pensada.

Es precisament contra un tal balanç o corncordància verbala que l'art modèrne s'es rebelhat. Es perqué la pintura del XVIIIen e del XIXen sègles sembla èstre una illustracion de conceptes verbals – un èime dins un libre de lectura- que lo pòst-impressionnisme cortava ambe los mots.

Van Gogh declara que la pintura pintura non pas çò que se vei mas çò que sentissèm. Çò que se vei pòt èstre transposat en mots ; Çò que sentissèm benlèu al delai o al deçai del lengatge. Lo podèm pas exprimir sense que dins l'idiòme especific de la color e de l'organizacion espaciala. L'art non objectiu et abstract fòrabandís la mendra possibilitat d'equivalent lingüistic. La tela e l'esculptura fugísson los títols ; an una etiqueta « Noir et Blancs n°5 », nègre et blancs numèro cinc, o « Formes blanches », fòrmas blancas, o « Compositions 85 », composicion ueitanta cinc. Quora i a un títol tal fòrça telas de De Kooning, lo títol sovent es una mistificacion, es pas destinat a significar mas per decorar o per desorientar, e l'òbra quitament a pas cap subjecte que se posquèsse donar un comentari verbal. La donada que Lassaw dona dels bronzats sòudats e torçuts « Nuages de Magellan », nívols de Magellan, es pas una referéncia, le « Chef », lo capolièr, de Frantz Klin es pas qu'un revolum de pintura. Ren de çò que ne podriam díser, auriá pas de ligams ambe lo lengatge corrent. Los pastís de colors, los embolhs del fial de fèrre o los agregats de ferralhas se fan referents sens qu'a els.

Quora se camínan cap a nosauts, ambe enèrgia emauventa subta e evidentament fabrica en çò dels comuns una responsa cinetica.

Mantunas fòrmas de Brancusine de Arp nos encamina dins las vias que fan els dins lo movement. Las « Feuilles de Weehawken », fuèlhas de Weehawken, de De Kooning fòra-establísson del lengatge e semblan jogar directament ambe las nòtras terminasons neurònicas. Mas lo mai sovent, l'òbra abstracta pòta sens que plaser elementari de la decoracion. Una granda partida de l'òbra de Jackson Pollock es sens qu'un papièr pintrat enluzissent. E dins la majoritat dels cas l'expressionisme abstract e de l'art non objectiu comunícan pas ren. L'òbra damora mida e nos assaja de cridar quicòm o una mena de baragoïn inuman. Me questioni se los artistas e critics futurs van pas considerar ambe mesprètz destimborlat çò que, ambe trivialitat e pretencion, emplena anuèit las galariás.

Colors, volums e texturas, de las realitats exprimablas en mots. Se podrà faire un comentari sus una òbra d'art. La tela o l'estatua an un títol que las costeja de la compreneson verbala. Disèm : aquò's lo portrait d'un òme al casc d'aur ; o d'un autre biais, veicí lo Grand Canal o Trelutz ; o encara veicí un portrait de Dafné cambiada a laurièr. Dins cada cas quitament abans d'aver gaitar l'òbra, los mot fan un biais especific del grafic. Es fòra del dobte qu'aquel equivalent es mens vivent e revelador que la pintura de Rambrandt o de Canaletto, o de l'estatua de Canova quitament. Mas i a una relacion bèla. L'artista e l'aimador parlan del monde similar, malgrat que l'artista diguèsse de las causas mai prigondas e mai revelatriças de la pensada.

Es precisament contra un tal balanç o corncordància verbala que l'art modèrne s'es rebelhat. Es perqué la pintura del XVIIIen e del XIXen sègles sembla èstre una illustracion de conceptes verbals – un èime dins un libre de lectura- que lo pòst-impressionnisme cortava ambe los mots.

Van Gogh declara que la pintura pintura non pas çò que se vei mas çò que sentissèm. Çò que se vei pòt èstre transposat en mots ; Çò que sentissèm benlèu al delai o al deçai del lengatge. Lo podèm pas exprimir sense que dins l'idiòme especific de la color e de l'organizacion espaciala. L'art non objectiu et abstract fòrabandís la mendra possibilitat d'equivalent lingüistic. La tela e l'esculptura fugísson los títols ; an una etiqueta « Noir et Blancs n°5 », nègre et blancs numèro cinc, o « Formes blanches », fòrmas blancas, o « Compositions 85 », composicion ueitanta cinc. Quora i a un títol tal fòrça telas de De Kooning, lo títol sovent es una mistificacion, es pas destinat a significar mas per decorar o per desorientar, e l'òbra quitament a pas cap subjecte que se posquèsse donar un comentari verbal. La donada que Lassaw dona dels bronzats sòudats e torçuts « Nuages de Magellan », nívols de Magellan, es pas una referéncia, le « Chef », lo capolièr, de Frantz Klin es pas qu'un revolum de pintura. Ren de çò que ne podriam díser, auriá pas de ligams ambe lo lengatge corrent. Los pastís de colors, los embolhs del fial de fèrre o los agregats de ferralhas se fan referents sens qu'a els.

Quora se camínan cap a nosauts, ambe enèrgia emauventa subta e evidentament fabrica en çò dels comuns una responsa cinetica.

Mantunas fòrmas de Brancusine de Arp nos encamina dins las vias que fan els dins lo movement. Las « Feuilles de Weehawken », fuèlhas de Weehawken, de De Kooning fòra-establísson del lengatge e semblan jogar directament ambe las nòtras terminasons neurònicas. Mas lo mai sovent, l'òbra abstracta pòta sens que plaser elementari de la decoracion. Una granda partida de l'òbra de Jackson Pollock es sens qu'un papièr pintrat enluzissent. E dins la majoritat dels cas l'expressionisme abstract e de l'art non objectiu comunícan pas ren. L'òbra damora mida e nos assaja de cridar quicòm o una mena de baragoïn inuman. Me questioni se los artistas e critics futurs van pas considerar ambe mesprètz destimborlat çò que, ambe trivialitat e pretencion, emplena anuèit las galariás.[p 41].

Fau indicar que George Steiner regreta l'abandon de la rigor en matièra de lengatge dins totas las expressions modèrnas, e sembla que, escrit en 1954, lo libre es encara d'actualitat, o quitament son istoriecitat ajuda a melhor entendre lo XXIen sègle, ambe lo camin d'avèm percoregut dempuèi.

Fau indicar que en oblidar lo lengatge ambe los mots, los pòbles del monde an trobat d'autres lengatges sense mots, las matematicas per exemple, o l'art abstract.

Ai pensat a Ben que dintra dins sas òbras, l'escrit, e quitament qu'a gausat escriure en occitan, sonque per Tolosa çaquelà, a Niça lo nissard es a la talvera. E per l'exportacion jamai l'occitan per Ben, domatge sobretot quand las exposicions son en fRança, las « 7 fermes » plan conegudas de l'ancian regime reial.

L'obscuritat de la creacion d'un Soulages assegura als elegits de la decentralizacion una capacitat « d'étonner la galerie » e donar coma païsan los qu'i entendon res ; George Steiner ambe aquel libre dona una lutz novèla a l'engana que representa l'art en mans dels elegits de la decentralizacion. 

Es una mena de tèrra cramada davant las tropas del imperial còrse Buonaparte Napoleone en Bielorússia. Puèi la Beresína, aquela famosa batalha qu'a arrestat las folias d'un dictator devengut francés aprèp aver traït la republica de Corsega, un pauc coma Enric III de Navarra o Enric II de Bearn a traït sa maire, Joana d'Albret, en devenir Henry IV de France. Los territòris sotmetuts a fRança an sempre agut traïdors de tria. Soulages, de son biais, a trobat finanças per traïr Occitània, gràcia als elegits en plaça.

Malastrosament, los musèus d'art modèrne dels elegits de la decentralizacion son pas en via de destruccion per beresina de la pensada politica, ni del torisme inocentàs ; ne sèm luènh, George Steiner explica pas perqué.